لاینر شیردوشی و اهمیت آن در بهبود کمی و کیفی برداشت شیر
دستگاههای شیردوش دام از بخش‌های مختلفی تشکیل شده‌اند که یکی از مهم‌ترین این بخش‌ها لاینر شیردوشی نام دارد. لاینر شیردوش یا لاینر میلکر نقطه تماس اصلی بین دستگاه و پستان دام است. به همین دلیل، کارایی و کیفیت این قسمت، نقش مهمی در کیفیت و کمیت برداشت شیر دارد. علاوه بر این، انتخاب لاینر شیردوشی استاندارد و مناسب، از نظر بهداشتی نیز حائز اهمیت فراوان است.
لاینر شیردوشی چه نقشی در دوشیدن شیر دام دارد؟
لاینر درواقع رابط اصلی بین دستگاه و پستان دام است. این جزء مهم به دوشیدن شیر موجود در پستان، با سرعت، دقت و رعایت اصول بهداشتی کمک می‌کند.
کیفیت و کارایی لاینر شیردوشی یکی از مهم‌ترین ابعاد فرایند دوشیدن شیر است. این قطعه با باز و بسته شدن، جریان شیر را به دلیل اختلاف فشار بین درون و بیرون آن که بوسیله پولساتورایجاد می شود، دچار وقفه می‌کند. بسته شدن دیواره‌ی لاینر، به نوک پستان دام فشار می‌آورد که عملکردی شبیه به ماساژ دارد. این ماساژ جریانِ برگشتی شیر را تضمین می‌کند؛ ولی درعین‌حال به سبب فشاری که به نوک پستان وارد می‌کند، می‌تواند باعث بروز عارضه هایی برای نوک پستان یا اسفنکتر شود. لاینرها به واسطه باز و بسته شدن های پی در پی و قرارگیری در مجاورت مواد شیمیایی و حرارت آب داغ در حین شستشوی دستگاه شیردوشی، باید کیفیت مناسبی داشته باشند تا ضمن تضمین سلامت وبهداشت شیر،به دام آسیب وارد ننماید.
انتخاب لاینر شیردوشی مناسب با توجه به ویژگی‌های دام
ویژگی‌های نوک پستان دام در یک گله تا گله‌ای دیگر می‌تواند بسیار متفاوت باشد. این تنوع مخصوصاً زمانی که نژادهای مختلفی از دام در یک گله یا اصطبل قرار بگیرند، آشکارتر است. بنابراین جهت کاربرد لاینر شیردوشی باید در گروه‌بندی دام‌ها ملاحظاتی را مدنظر قرار داد.
درجه‌بندی کارتیه یا نوک پستان دام از طریق اندازه‌گیری طول، ضخامت یا قطر آن یک معیار مهم و کاربردی برای انتخاب لاینر شیردوشی مناسب است که معمولا توسط سازندگان دستگاههای شیردوشی صورت می گیرد. برای انجام این کار می‌توان به ازای هر دستگاه شیردوشی، مشخصات پستان حداقل 20 رأس دام را بعنوان نمونه مورد سنجش قرار داد.
وضعیت سلامت نوک پستان دام، تعداد سلول‌های سوماتیک، رفتار و خلق‌وخوی حیوان، سرعت شیر دادن و … ازجمله مهم‌ترین مواردی هستند که از طرف سازندگان ،مورد نظر قرار می گیرند . نظارت دقیق و مستمر روی این عوامل، نگرانی‌ها و پیامدهای ناشی از انتخاب لاینر شیردوشی نامناسب را به حداقل می‌رساند. در زمینه انتخاب لاینرمناسب گله ودستگاه شما ، فروشنده‌ای که تجهیزات شیردوشی موردنیازتان را تأمین می‌کند، می‌تواند یک منبع قابل‌اعتماد برای دریافت مشاوره باشد.
معیارهایی که هنگام خرید لاینر شیردوشی باید به آنها توجه کنید
از اهمیت نوع دام که بگذریم، خودِ لاینر شیردوشی نیز دارای ویژگی‌هایی است که هنگام خرید باید آنها را مد نظر قرار دهیم. مهم‌ترین این خصوصیات عبارتند از:
- تاریخ تولید
- جنس مواد اولیه آن باید استاندارد مواد غذایی باشد
- بو و مزه نامطبوع در شیر پدید نیاورد
- انعطاف پذیر باشد ودر مقابل تغییر شکل مقاوم باشد
- طول و شکل آن مناسب باشد
- قطر دهانه‌ی لاینر مناسب باشد
- دهانه‌های بلند و عمیق، لغزش‌های احتمالی روی پستان دام را کاهش می‌دهند؛ هرچند برای پستان‌هایی که نوک کوتاهی دارند، مناسب نیستند. برای پستان‌هایی با نوک کوتاه، باید لاینرهایی با دهانه کوتاه یا کم‌عمق انتخاب کرد.
- حلقه‌ها یا بست‌های دور دهانه مناسب باشد
- استفاده از آنها روی دهانه‌ی لاینر، ضمن بهبود ثبات و یکپارچگی، احتمال پارگی دهانه و جدا شدن از پستان دام را کاهش می‌دهد. در عوض، عدم استفاده از آنها هرچند با کاهش ثبات و پایداری قطعه روی نوک پستان همراه است، ولی انعطاف‌پذیری بیشتری را به همراه دارد. این امر، سبب تغییرات بیشتر قطر یا ضخامت لاینر می‌شود.
انواع لاینر شیردوشی
لاینرهای شیردوشی از لحاظ جنس به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- لاینر سیلیکونی: یکی از ویژگی‌های بارز لاینرهای سیلیکونی، عمر مفید طولانی آن‌هاست. به‌طوری‌که بعضاً تا 10 هزاربار شیردوشی قابل‌استفاده هستند. لاینر سیلیکونی در عین انعطاف‌پذیری مناسب، چسبندگی و ثبات بسیار خوبی روی پستان دام دارد. این نوع لاینر، سخت‌گیرانه‌ترین الزامات بهداشتی را برآورده می‌کند و به همین دلیل، در هر شرایطی یک انتخاب عالی و مطمئن است.
- لاینر لاستیکی: لاینرهای لاستیکی در قیاس با نوع سیلیکونی، عمر مفید کمتری دارند و به دلیل ارزان‌تربودن کاربرد بیشتری دارند . این لاینرها را معمولاً باید بعد از 1500 تا 2500 عملیات شیردوشی تعویض و لاینر جدیدی را جایگزینشان کرد. ضمناً ثبات و چسبندگی این لاینر از فرایند نصب تا برداشت روی پستان حیوان، کمتر از لاینر سیلیکونی می‌باشد.
ناگفته نماند عواملی مانند نوع ماده‌ای که لاینر را با آن می‌شوییم، بر میزان عمر مفید آن مؤثر است. البته به‌طورکلی، لاینر شیردوشی سیلیکونی در مواجهه با مواد شیمیایی و عوامل محیطی دوام و مقاومت بالاتری از خود نشان می‌دهد.
اهمیت تعویض لاینر شیردوشی؛ کاری که باید به‌موقع انجام شود
تعویض لاینر شیردوشی، یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که انجام به‌موقع آن را باید جدی بگیرید. اهمال و تعلل در این امر می‌تواند پیامدهای ناخوشایند زیادی را به همراه داشته باشد. همانند هر وسیله دیگر با استفاده مکرر از لاینر، کیفیت آن به مرور اُفت می‌کند و زمانی که به نقطه بحرانی رسید دیگر نباید از آن استفاده کرد.
به تعویق انداختن زمان تعویض لاینر با هدف صرفه‌جویی در هزینه‌ها شاید در نگاه اول ایده‌ای وسوسه‌انگیز باشد. لاینرها را یا بر اساس تعداد دفعات استفاده یا مدت زمان سپری از زمان تعویض (4 تا 6 ماه) باید تعویض کرد. بستگی به این دارد که کدام پارامتر زودتر اتفاق بیفتد. معمولا برای لاینرهای لاستیکی بعد از 2500 بار و برای نوع سیلیکونی بعد از حدود 7000 بار باید تعویض صورت بگیرد. عدم تعویض به موقع موجب آثار نامطلوب دیگری می شود من جمله:
- افزایش میانگین زمان فرایند دوشیدن دام که کارایی دستگاه شیردوشی را کم می‌کند
- تضعیف ثبات قرار گیری لاینر روی پستان دام به‌واسطه کاهش چسبندگی و لیز خوردن آن
- آزار دام به دلیل احساس ناراحتی حین فرایند دوشش که می‌تواند کاهش شیردهی را در پی داشته باشد
- افزایش میزان شیر باقیمانده در کارتیه‌ها
- افزایش احتمال ابتلای دام به بیماری ورم پستان
همان‌طور که می‌بینیم هر کدام از موارد فوق به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، مقدار شیر برداشتی از دام را کاهش می‌دهند که این مسئله در میان‌مدت و بلندمدت، خسارات سنگینی را به واحد صنعتی وارد می‌کند. بنابراین تعویض لاینر شیردوش، اقدامی است که باید آن را درست در زمان مناسب آن، در دستور کار قرار داد. اگر از اتمام عمر مفید لاینرهای مورد استفاده مطمئن هستید یا برآوردی از میزان دقیق کارکرد آنها ندارید بهتر است هر چه سریع‌تر نسبت به تعویض آنها اقدام کنید.
خرید انواع لاینر شیردوش
برای جایگزینی لاینرهای قدیمی و ناکارآمد می‌توانید از انواع لاینرهای ارائه شده ما به شرح زیر بازدید کنید:
- لاینر بزدوش سیلیکون
- محصول لاینر بلند ملاستی ترک
- لاینر گوسفند دوش سیلیکون
- محصول لاینر کوتاه گاو ست چهارتایی
- لاینر بلند گاو ست چهارتایی
ضمناً می توانید از محصولات شستشو ونظافت لاینر به شرح زیر نیز بازدید نمایید:
سخن آخر
در این مطلب ضمن معرفی لاینر و تأکید بر اهمیت آن در فرایند شیردوشی، سعی کردیم اطلاعات مفیدی را درباره آن با شما عزیزان به اشتراک بگذاریم. مجدداً یادآوری می‌کنیم که تعویض لاینر را پس از اتمام عمر مفید آن کاملاً جدی بگیرید. بهتر است فواصل زمانی مشخصی را برای انجام این کار تعیین کنید. درنهایت ذکر این نکته خالی از لطف نیست که انتخاب نوع لاینر تا حد زیادی به متغیرهایی مثل نوع دام، تعداد دام، خصوصیات نژادی و … بستگی دارد. بنابراین قبل از خرید لاینر شیردوشی، از دریافت مشاوره‌های کارشناسی غافل نباشید.
دیدگاهتان را بنویسید