چگونه انواع ماشینهای شیر دوش گاو در گله‌های شیری مورد استفاده قرارمی گیرند؟

دستگاه شیر دوش چیست؟

در این مقاله دستگاه شیر دوش گاو و سایر دام‌ها را به شما معرفی می‌کنیم و نکات مهمی که در استفاده از آنها وجود دارد را توضیح می دهیم.

همانطور که می دانید شیر نقش حیاتی در تغذیه روز مره انسان امروز را برعهده دارد،ودرصد زیادی از شیرمصرفی درسراسردنیا از گاو بدست می آید. اگر چه سهم حیوانات دیگر مثل بز وگوسفند را هم نمی توان نادیده گرفت.

بدلیل اهمیت این ماده حیاتی و نقش به سزا ی آن وهمچنین مصرف روبه تزاید این فرآورده غذایی مهم در تغذیه روزمره انسان،پیشرفت تکنولوژی همانند سایر زمینه ها ،تجهیزات وماشین هایی راطراحی وارایه نموده ،که هم باعث سهولت کار شیردوشی ،که در گذشته بسیارسخت وطاقت فرسا ،وهم غیر بهداشتی ،بدلیل انجام به شیوه دستی ،بوده را ،موجب گردیده است.

امروز کار تا جایی پیشرفت کرده که رباتهای شیردوش به مرحله تجاری سازی رسیده وبا وجود آنها دامپرور تماما از درگیری در امر شیردوشی گله رهایی پیدا کرده واین رباتها کار دوشش را بطور کامل بدون دخالت انسان انجام می دهند .

ازاین گذشته ،مقدار تولید گاوها بدلیل ارتقای ژنتیکی بعمل آمده ،بگونه ای است که اساسا امکان دوشش غیر ماشینی بدلیل رشد گله های گاو شیری، از نظر کمی وکیفی ،وجود ندارد و در این بخش نیز مانند سایر بخش های تولید، الزاما باید از ماشینهای شیر دوش گاو بهره برد و این یک الزام اجتناب ناپذیر است. چون پرورش دام به منظور تولید شیر امروز در جهان وهمچنین در کشورمان به یک صنعت بزرگ تبدیل شده است .

انواع ماشین شیردوش (ثابت و سیار)

ماشین های شیر دوشی اساسا به دونوع ثابت و سیار دسته بندی وساخته می شوندکه بسته به تعداد دام دوشا در گله انتخاب ومورد استفاده قرار می گیرد.

1-ماشین های شیر دوش سیار:

این ماشینها در گله های با تعداد دام دوشای کم مورد استفاده قرار می گیرند وتعداد واحدهای دوشنده از تک واحدی شروع شده وحداکثر بطورمعمول تا چهار واحدی است . بسته به محل استفاده از نظر دسترسی به برق شهری ویا عدم دسترسی به برق ،نوع شیردوش سیاربرقی ویانوع شیردوش سیاربا موتور بنزینی آن مورد استفاده قرار می گیرد .نوع برقی از موتور الکتریکی ونوع بنزینی آن از موتور بنزینی بهره می برد.در سایر اجزای آنها ،برای برقی وبنزینی تفاوتی وجود ندارد.

2- ماشین های شیر دوش ثابت

ماشین های شیر دوش ثابت، بسته به اندازه گله از نظر دام دوشا و سیاست‌های مدیریت گله برای طرحهای توسعه آتی انتخاب می شوند.این ماشینها در سالن مناسب مدل دستگاه که طرح ساختمانی آن از طرف سازنده دستگاه ارایه می شود نصب می شوند .

ابتدا فریم یا اصطلاحا باکس مناسب آن ،در سالن وهنگام اجرای ساختمان پی ریزی ونصب می گردد،سپس اجزای ماشین شیردوش مورد نظر بر روی فریم نصب می گردد.

سالنهای شیردوشی بسته به نوع قرارگیری دام در آنها برای شیردوشی به انواع زیر تقسیم میشوند :

1-جناقی یا (heringbon):

دراین سیستم که رایج ترین سیستم چیدمان گاوها در سالن شیردوشی است همانطور که درشکل دیده می شودبا زاویه نسبت به چال شیردوشی در کنار هم قرار می گیرند.دراین حالت از شیر دوشی گاو اتصال تیت کپ ها از پهلو به پستانها انجام می شود.

2-پهلو به پهلو یا (abreast):

این چیدمان را موازی یا (paralel) هم مینامندوباز همانطور که در شکل مشاهده می شود گاوها پشت به چال شیردوشی وکاملا عمود برآن درکنارهم قرارمیگیرند.دراین سیستم اتصال تیت کپ ها از پشت وبین پاها به حیوان انجام می شود.

3-پشت سر هم یا (tandem):

دراین مدل هم گاوها پشت سرهم وکاملا موازی با چال شیردوشی می ایستند واتصال تیت کپ ها از پهلو به پستانها صورت می گیرد که این روش امروزه بدلیل افزایش طول چال شیردوشی وسالن چندان مرسوم نیست .

4-دورانی یا (rotary):

دراین روش چال شیردوشی برخلاف روش های قبلی که مستطیل شکل هستند ،دایره ای شکل است وتمام تعداد گاوهایی که ،بسته به ظرفیت ،واردسالن می شوند روی یک پلتفرم دایره شکل گردان قرار می گیرند ،که در طی شیردوشی در حال چرخش است .این روش بدلیل هزینه بالانسبت به روش های قبل ازرواج کمتری برخورداراست .

5-روبات شیردوش یا(milking robots):

دراین روش یک روبات شیردوش به گونه ای طراحی وساخته شده است که بدون دخالت انسان در هیچکدام از مراحل به تنهایی کار شیردوشی گله راانجام می دهد.

در این سیستم مراجعه به دستگاه شیردوشی برای دوشیده شدن توسط خود حیوان وهر وقت که نیاز به دوشیده شدن داشته باشد انجام می شود.بعد از مراجعه حیوان روبات نیز خود تمام مراحل کار دوشش را انجام وحیوان را مرخص می نماید تا به گله برگردد.این سیستم برای گله های کوچک که دامپرور خودش کارهای گله را انجام می دهد بیشتر کاربرد دارد تا فراغت بیشتری برای دامپرور فراهم شود.

ماشینهای شیردوش ثابت امروزی ،در اصول کار با هم تفاوت زیادی ندارند ،یعنی هر ماشین شیردوش با هر سطحی از کیفیت لوازم وقطعات وتوسط هر سازنده ، ای در دنیا تولید شده باشد از این اصول پیروی می کند، یعنی یک مولد خلاء یا (vacume pump)،مسیر انتقال این خلاءتا واحدهای دوشنده (pipeline )،نبض زن یا پولساتور(palsatur) نوع بادی یا پنوماتیک ونوع پولساتوربرقی یا الکترونیکی،واحدهای دوشنده (milking units)،وسیله اندازه گیری شیر هردام شامل (recorder jar)ویا میلکومتر، مخزن جمع آوری شیر یا رسیور(reciver) و پمپ تخلیه شیر از رسیور یا (milk pump) ،اجزای اصلی تشکیل دهنده یک ماشین شیردوشی است ،ولی با توجه به برند ماشین شیردوش وکشور سازنده ،سطح تکنولوژی بکار گرفته در ساخت این اجزا بسیار متفاوت خواهد بود .بعنوان مثال ،اصول اولیه در ساخت یک ماشین لباسشویی در همه انواع یکسان است ،ولی یک لباسشویی با برند معروف لوازم خانگی ،قطعا با یک برند معمولی، تفاوت فاحشی خواهد داشت.

قبل از دوشیدن شیر دام باید به چه نکاتی توجه کنید؟

1- ابتدا هدایت دام به محل دوشش است ،که این محل می تواند یک سالن مجهز شیردوشی با تمام امکانات لازم باشد ویا یک اصطبل نگهداری ساده ودر بعضی موارد هم در یک محوطه باز (اغلب برای دوشش گوسفند وبز)،در گله های بزرگ حتی برای هدایت دام به سالن شیردوشی نیز تجهیزات وسیستم های خاصی طراحی واجرا می شود.

2-بهتر است برای جلوگیری از بروز استرس در دامها قبل از ورود آنها به سالن ،دستگاه شیردوشی روشن شده باشد.

3-ظرفیت ماشین شیردوشی را باید به گونه ای انتخاب کرد که از انتظار طولانی دام قبل از شیردوشی در محوطه انتظار جلوگیری شود.

4-بعداز ورود دام به سالن شیردوشی اولین کار نظافت سرپستانکها(کارتیه ها)است ،که برای این کار هم روشهای متداول ،یکی شستشوی کارتیه ها با استفاده از آب ولرم است وسپس خشک کردن آنها،ودیگری نطافت کارتیه ها با استفاده از یک دستمال بهداشتی مرطوب ویکبار مصرف برای رعایت هرچه بیشتر بهداشت ،می باشد.

5-گام بعدی ،ماساژواصطلاحا رگ زنی یا (striping)،به این معنی که کارتیه ها توسط یک فرد با تجربه ،ماساژ داده و شیر اولیه هر کدام ،قبل از اتصال تیت کاپ ها(به مجموعه لاینر وشل لاینراطلاق می شود)روی یک سطح تیره (استریپ کاپ)وبا دست دوشیده می شود ،تا از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.

6-دراین مرحله باید به سرعت واحد دوشنده را به کارتیه ها متصل نمود.

در حین شیردوشی به چه نکاتی باید توجه نمود؟

1-درطی شیردوشی لاینرها اتصال کامل به کارتیه های حیوان داشته باشدواز هرگونه رفتار ناهنجار باحیوان ویا سروصدای زیاد ،بعلت جلوگیری از بروز استرس در حیوان باید پرهیز نمود.چون بروز هر گونه استرس باعث جلوگیری از ترشح هورمون اکسی توسین در بدن حیوان می شود ،که از شیردهی کامل حیوان جلوگیری خواهد نمود.

2-دقت شودنبض زن یا پولساتور عملکرد صحیح خود را داشته باشد .

3-اگر کارتیه ای از حیوان احتمالا کو رباشد (فاقد شیر )،در بعضی از حیوانات یا بصورت مادرزادی ویا بدلیل ابتلا به بیماری ورم پستان حاد ممکن است کارتیه ای از حیوان کور یا بدون شیر باشد،باید از کورکن لاینر استفاده نمود.

4- یعد از اتمام شیر ،سریعا واحد دوشنده از کارتیه ها جدا شود ،تا از دوشش بیش از حد جلوگیری شود،برای اینکار ابتدا شیر خلاءخرچنگی (shotoff valve)را بسته وسپس واحد دوشنده را به آرامی جدا می کنیم.

در بعضی از انواع شیردوشهای ثابت سیستم مجهز به جک بردارنده اتوماتیک واحد دوشنده (automatic teat cup remover)هست که تجهیزات مخصوص خود را دارد،ویک مزیت قابل توجه برای ماشین شیردوشی به شمار می رود،زیرا در ماشینهای با تعداد واحد دوشنده زیاد نقش به سزایی در کاهش نفرات شیردوش وهمچنین جلوگیری از زیا ددوشی یا (over milking) خواهد داشت.

چه نکاتی را بعد ازاتمام شیردوشی گاو باید رعایت نمود؟

1-بعد از اتمام شیر حیوان وجدا کردن واحد دوشنده ،باید از تخلیه کامل شیر کارتیه ها اطمینان حاصل نمود.

2-مرحله بعد ضدعفونی نوک کارتیه یا (teat diping)با مواد ضدعفونی کننده است که برای این کار از فنجان ضدعفونی (dip cup)،برای غوطه ور سازی کارتیه در محلول ضدعفونی ویا اسپری محلول ضدعفونی روی سرپستانک ها با اسپریر،که انواع دستی ویا برقی آن وجود دارد،انجام می شود.

3-در صورتیکه حیوانی به هر علت که معمولا بدلیل اورام پستانی می باشد ،نیاز به کارهای کلینیکی ودرمانی واحتمالا تزریقات داخل کارتیه داشته باشد ،قبل از خروج باید نسبت به انجام اقدامات لازم مبادرت نمود وسپس اجازه خروج از سالن را به حیوانات داد.

4-بهتراست بعد از خروج حیوانات از سالن شیردوشی شرایطی فراهم نمود که دام روی بستر استراحت نکند ،زیرا اسفکتر های سرپستانکها بعد از شیردوشی بعلت خروج مداوم شیر از آنها در طی شیردوشی ،هنوزباز است وقرار گیری آنها روی بستر ،درصورت استراحت دام ،احتمال ابتلا ی به ورم پستان را افزایش می دهد،بهتر است برای اینکار توزیع وعده های خوراک را بگونه ای ترتیب داد،تابلافاصله بعد از خروج حیوان از سالن شیردوشی به سمت آخور رفته ومشغول خوردن غذا شود.

نکته مهم :رعایت فواصل زمانی معین در طی شبانه روز ،مثلا در گله های که دو بار دوشش در 24ساعت انجام می شود ،هر 12ساعت یکبار شیردوشی درراس زمانهای مقرر انجام شود،ودر گله های سه با ردوشش رعایت فاصله زمانی 8 ساعته بین وعده های شیردوشی الزامی است.

چه نکاتی در استفاده از دستگاه شیردوشی باید مد نظر قرار گیرد؟

1- از ماشين شيردوش باید طبق دستورالعمل و استانداردهای کارخانه سازنده استفاده شود.

2- ماشین شیردوشی  متناسب با تعداد دام دوشا ی فعلی گله وملاحظه افزایش تعداد دوشا در آینده خریداری شود.

3- نظافت وشستشوی منظم بامواد قلیایی واسیدی،طبق دستورالعملهای مربوطه ،بعد از هر وعده شیردوشی امری ضروری واجتناب ناپذیر است.

4-چون دستگاه شیردوشی به عنوان قلب هر واحد دامپرور ی به حساب می آید ،لذا انجام سرویس های دوره ای لازم توسط متخصص مربوطه ،وتعویض قطعات برای جلوگیری از خرابیهای غافل گیر کننده ،بسیار ضروری وحیاتی است ،چونکه خسارتهای ناشی از خرابیهای پیش بینی نشده بسیار بیشتر از هزینه های سرویس ونگهداری وتعویض قطعات قبل از توقف دستگاه خواهد بود.

5-اجزا دستگاه شیردوشی بدلیل اینکه ،با شیر که خود ماده ای بسیار فسادپذیر است،بدلیل داشتن چربی ومواد مختلف ،که محیط مناسبی را برای رشد باکتریها وقارچها فراهم می کنند،باید بعد از اتمام هر وعده شیردوشی کاملا توسط مواد شوینده وضدعفونی کننده استاندارد،نظافت وتمیز شود .

6-مهمترین قطعه لاستیکی در دستگاه شیردوشی که با پستان حیوان در ارتباط است ،لاینر است ،که بسته به نوع دستگاه شیردوش دارای انواع مختلفی است ،معمولا از جنس لاستیک است ولی نوع سیلیکونی آن نیز مورد استفاده قرار می گیرد،دارای انواع لاینربلند ،لاینر کوتاه ،برای دوشش گاو ،وانواع لاینر بز دوش و لاینرگوسفند دوش وغیره می باشد.

7-در سیستم های ثابت ،بعد از اتمام شیردوشی کلیه قسمتهای سالن شیردوشی با آب تحت فشار وحجم بالا ،اصطلاحا فلاش وشستشو می شود ،تا نظافت سالن واجزای بیرونی دستگاه شیردوش تامین گردد.

چه نکاتی در خرید دستگاه شیر دوش گاو باید مدنظرقرار گیرد؟

1- دستگاه شیردوش علاوه براینکه به لحاظ ساختار باید  به سرعت وسهولت توسط اپراتور آن،قابلیت کارداشته  باشد ،باید کیفیت اجزای آن نیز بگونه ای باشد که برای دامپرور بی دردسر وگرفتاری کار کند.

2-ظرفیت پمپ خلاء بایدبگونه ای باشد که از افت خلاءدر موقع اتصال تیت کپ ها به کارتیه های حیوانات جلوگیری شود .

3-رگولاتور نقش کنترل وتنظیم خلاء رادارد پس نقش این قطعه در کارکرد صحیح دستگاه بسیار مهم است .

4-پولساتور یا نبض زن نقش بسیار حیاتی در عمل شیردوشی به عهده دارد ،لذا نوع پولساتور وکیفیت وکارآیی آن بسیار مهم است .

5-خرچنگی یا (cluster) باید از حجم مناسب ولازم ،ضمن کیفیت مرغوب ،برخوردارباشد.

6-لاینرهای دستگاه از کیفیت خوبی برخوردار باشد،زیرا این قطعه به علت در ارتباط بودن مستقیم با بدن حیوان ،نقش اساسی در سلامت انها باز ی می کند ،که ضمنا دامپرور درفواصل زمانی منظم باید نسبت به تعویض آنها اقدام کند.

7-مخزن جمع آوری شیر یا رسیور ،هم علاوه بر جنس مرغوب و بهداشتی باید از ظرفیت کافی نیز برخوردارباشد،معمولا مخزن ازجنس استیل ساخته می شود ولی انواع آلمینیومی وپلاستیک آن نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

 چه تفاوت اساسی بین ماشین های شیردوش مورد استفاده برای حیوانات مختلف وجود دارد؟

 

بز و گوسفند دارای دو کارتیه یا سرپستانک هستند، در حالی که گاومیش و گاو چهار کارتیه  دارند.پس برای ماشین های بزدوش وگوسفند دوش ،واحد دوشنده یا خوشه دارای دو عدد شل ولاینر است ،در صورتیکه برای گاو وگاومیش خوشه دارای چهار عددشل ولاینر است.

به همین دلیل خرچنگی دستگاههای بزوگوسفند دوش نیز با خرچنگی دستگاه گاو دوش متفاوت است

اندازه کارتیه ها در بزو گوسفند نسبت به گاو وگاومیش تااندازه ای متفاوت است ،به همین دلیل برای بزها وگوسفندهاقطر شل لاینر حدود 20 میلی متر است و برای گاوهای معمولی هلشتاین این مقدار کمی بیشتردر حدود 21-22 میلی متر است. ولی تفاوت عمده در دستگاههای شیردوشی مورد استفاده برای حیوانات مختلف در تعداد نبض یا پالس مربوط به پولساتورهای آنها ست.

برای گاو تعداد پالس بین 50 تا 60 با دردقیقه لازم است درصورتیکه برای حیوانات کوچک جثه نظیر بز وگوسفند تعداد 80تا90 بار دردقیقه لازم است.

پس دستگاههای بزدوش وگوسفند دوش علاوه بر خرچنگی وشل ولاینر متفاوت، تفاوت فاحش انها با دستگاههای گاودوش در تعداد ضربان پولساتور آنهاست .

 

چرا بهداشت و حفظ سلامت دام اهمیت دارد؟

شیر ماده اصلی تغذیه انسان است وبرای همه سنین توسط کارشناسان ،مصرف آن توصیه می شود.همچنین شیر بدلیل حساسیت موجود از نظر انتقال بیماریها به انسان باید در تهیه وارایه آن به مصرف کننده ،احتمام لازم در بهداشت وسلامت آن صورت پذیرد.

به همین دلیل ماشین شیردوشی در استحصال شیر بهداشتی وبا کیفیت از دام سالم نقش به سزایی خواهد داشت.

پس کیفیت ماشین شیردوش بکارگرفته وهمچنین نحوه استفاده از آن نیز بسیار اهمیت دارد که امیدواریم با این مطلب راهکارهای اساسی دسترسی به این مهم را برای خوانندگان گرامی فراهم نموده باشد.

به هر حال کارشناسان فروشگاه آماده ارایه کمک بیشتر به مشتریان عزیز در این زمینه از طریق صفحه تماس با ما خواهند بود.

قیمت دستگاه شیردوش گاو

در قسمت زیر چند نمونه از دستگاه‌های شیردوش گاو به همراه قیمت روز آنها را مشاهده می کنید. در صورتی که محصول مورد نظر خود را مشاهده نمی‌کنید برای دریافت مشاوره رایگان و خرید شیر دوش گاو با شماره 02188445122 تماس بگیرید.