چرا شماره گذاری دام در گله ها ضرورت دارد؟

چرا شماره گذاری دام در گله ها اهمیت دارد؟

شماره گذاری دام به سبب رشد روزافزون جمعیت وبه دنبال آن تقاضای بیشتر برای غذا و توسعه گله های گاو وگوسفند ضرورت یافته است . بالا رفتن تعداد دام در هر گله وتغییر روش های مدیریت گله باعث شده که نیاز به ثبت دقیق اطلاعات هردام افزایش یابد.وپیگیری روزمره جدی در مسایل مربوط به هردام ضرورت یابد.تغذیه، تولید مثل، بیماریها ،واکسیناسیون و…مربوط به دام را فقط میتوان ابتدا با شناسایی حیوان با تگ گذاری لازم عملی نمود.بدون شناسایی امکان ثبت سوابق و وقایع حیاتی مربوط به حیوان وجود نخواهد داشت.

روش های شماره گذاری دام

در گذشته چون دامها بیشتر در مراتع نگهداری می شدند برای مشخص نمودن وشناسایی آنها درگله های گاو از روش داغ گذاری استفاده می شدودر گله های گوسفند از رنگ کردن پشم حیوانات برای این کار استفاده می شد.ولی امروز باتوسعه دامپروری وتغییر روش پرورش از مرتع به روش نگهداری در محیط بسته وتغذیه دستی دامها نیاز به ثبت Rgistration اطلاعات هر دام بیشتر از قبل است .شاید به جرات بتوان گفت که یکی از عوامل موثر در توسعه نژادی گونه های مختلف شماره گذاری دام وشناسایی هر دام در قدم اول بوده وبعداز آن ثبت دقیق اطلاعات مربوط براساس شماره هر دام وسپس بهره برداری از اطلاعات وآنالیز آن می باشد.

روش داغ گذاری  Hot Iron

در این روش برندینگ در شماره گذاری دام یک تکه فلز داغ که شکلی خاص یا عددویا علامتی خاص باشد را روی بدن حیوان چسبانده وباندازه ای نگه میدارندکه پوست حیوان سوخته وسلولهای مو از بین رفته و دیگر رشد نمی کندومحل سوختگی پس از التیام همان علامت یا حرف ویا شکل مربوط به فلزی که با آن داغ گذاری انجام شده را پیدا میکند.این روش شماره گذاری دام  امروزه منسوخ شده وکمتر مورد استفاده قرار میگیرد.زیرا در این روش به پوست حیوان بعداز ذبح برای استفاده دباغی صدمه وارد می شود واز کیفیت آن می کاهد.

روش داغ سرد یا ( freeez branding)

در این روش با استفاده از مخلوط یخ خشک والکل ویا ازت مایع دمای فلز مورد استفاده که معمولا به شکل اعداد ساخته می شوندودارای حجم کافی برای نگهداری سرما باشد را به-78تا-196 درجه سلسیوس زیر صفر می رسانند.یخ خشک والکل 78- درجه سانتیگراد وازت مایع 196- درجه سانتیگراد راتامین میکنند.

این سرمای زیاد باعث از بین رفتن رنگ دانه ها شده وموهای جدیدی که بعدا رشد میکنند ،سفید خواهند بود ،که این باعث می شود شماره های حک شده روی بدن حیوان به رنگ سفید درمیان پوست رنگی حیوان خودنمایی کنند موهای جدید بعد از حدود سه ماه رشد میکنند. برای حیواناتی که پوست سفید دارند زمان نگه داشتن فلز سرد روی بدن را بیشتر میکنند این باعث میشود محل داغ گذاری شده سرد ،فاقد مو بماند .مزیت این روش شماره گذاری دام نسبت به داغ گذاری با فلز داغ ،اینست که پوست حیوان کیفیت دباغی خود را از دست نمی دهد.

شماره های مورد استفاده در فریز برندینگ از آلیاژ مس ساخته می شوند وآن هم بدلیل ظرفیت نگهداری بالای دما درفلز مس است.

شماره گوش  ear tag

اولین بار شماره گوش در سال 1799 میلادی توسط سرجوزف بانکز رییس مرکز ثبت مشخصات انجمن سلطنتی مرینو در انگلستان که به دستور ژورژ سوم برای شماره گذاری دام ها راه اندازی شد، مورد استفاده قرارگرفت .از سال 1895 به بعد در ایالات متحده شماره گوش متداول شدودر کانادا از سال 1913گسترش یافت ,وامروزه شماره گوش هادر انواع مختلف در تمام دنیا وبرای اغلب گونه های حیوانات استفاده می شود.

اولین شماره گوشها ،فلزی واز جنس آلیاژکروم ساخته شدند ولی بعد از جنگ جهانی دوم نوع پلاستیکی آن در ایالات متحده ساخته شداین شماره ها طوری طراحی شده بود که از فاصله زیاد قابل مشاهده باشند,اینها با شکافی که در گوش توسط نوک پیکانی شکلشان ایجاد میکردند,از گوش حیوان آویزان می شد.

شماره گوش یک شیء فلزی یا پلاستیکی است که برای شناسایی حیوانات اهلی بر گوش آنها نصب می شود.امروزه شماره گوش هایی ساخته ومورد استفاده قرار میگیرند که قابلیت ارسال امواج رادیویی رادارندکه این شماره ها  RFID  یاشماره های الکترونیک هستند.این شماره گوشها در فارمهایی مورد استفاده قرار میگیرند که تجهیزات الکترونیکی خاص مرتبط با کامپیوتر ونرم افزار خاص مدیریت در آنها پیش بینی شده ومورد استفاده میباشد.

برای گله های گوسفند از شماره گوش گوسفندی که شامل انواع شماره گوش گوسفندی چاپ معمولی , شماره گوش گوسفندی لیزری  ,وشماره گوش گوسفندی برجسته  می باشد استفاده میشودکه برای نصب روی گوش از پنس شماره گوش گوسفندی استفاده میشود.

در ویدئو زیر آموزش نصب و استفاده از پلاک گوش گوسفندی را مشاهده می کنید.

برای گله های گاو امروز در کشورمان بیشتر از شماره گوش طرح  zitag اندازه لارژ وشماره گوش طرح zitag اندازه متوسط ,استفاده میشودکه برای نصب اینها نیز از

پنس شماره گوش zitag  استفاده می شود.این شماره ها تنها یک پلاک خام از جنس پلاستیک خاص (پلی یورتان)می باشد که اطلاعات لازم را خود دامدار یا پرورش دهنده دام بسته به نیاز بوسیله ماژیک شماره گوش zitag مخصوص برروی آن می نویسد.

برای مشاهده آموزش استفاده از پنس، ماژیک و شماره گوش زیتاگ ویدئو زیر را مشاهده کنید.

جمع بندی

با توجه به تولید مثل در گله‌ و توسعه روزافزون گله ها و افزایش فعالیت های علمی وتحقیقی بر روی گونه های مختلف حیوانات لزوم شماره گذاری دام  و مشخص کردن حیوانات در یک جمع پرورش ونگهداری وتحقیقاتی هر روز بیشتر می شود. در این مسیر شماره گذاری گوش یکی از روش های متداول ومرسوم بوده وهست .ولی روشهای دیگر ی که قبلا اشاره شد نیز هنوز بسته به محل پرورش ,نوع دام, وسیستم های مدیریتی مربوط به آنالیز اطلاعات بدست آمده ,و هزینه‌های تگ گذاری و…. نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.